Zonnestelsel: voor- en nadelen van zonne-energie

Zonnesystemen genereren elektriciteit uit hernieuwbare energiebronnen. Zonne-energie is gratis en vrijwel onuitputtelijk. In dit artikel bespreken we alle voor- en nadelen van zonne-energie en zonnesystemen.

Alle voor- en nadelen van zonne-energie als tafel

Zonne-energie is op lange termijn een rendabele investering. Naast de vele voordelen kent het ook enkele nadelen, zoals de onderstaande tabel laat zien. 

Laten we de voor- en nadelen eens nader bekijken. 

Voordelen van zonne-energie

1. Energiekosten verlagen

Zonne-energie is een gratis beschikbare en hernieuwbare energiebron. Afhankelijk van de grootte van het zonnesysteem en de toepassing van zonne-energie zijn besparingen van 30 tot 80% op de energiekosten mogelijk. 

De kosten voor het opwekken van elektriciteit uit zonnepanelen bedragen bijvoorbeeld 5 tot 11 cent per kilowattuur. De prijs van elektriciteit schommelt echter tussen de 30 en 40 cent per kilowattuur. Dit betekent dat er besparingen tot wel 25 cent/kWh mogelijk zijn. Datzelfde geldt voor zonne-energie, waarvan de productiekosten veel lager liggen dan de prijs van fossiele brandstoffen.

2. Klimaatneutrale elektriciteitsopwekking

Zonne-energie is emissievrij, geluidloos en geurloos. In tegenstelling tot aardgas of steenkool is het een onuitputtelijke energiebron. Voor het opwekken van elektriciteit is alleen de straling van de zon nodig. Er zijn geen machines of ingewikkelde winningsprocessen nodig. Bovendien worden er tijdens de werking geen CO2-emissies geproduceerd.

3. Vermindering van de CO2-uitstoot

In tegenstelling tot fossiele brandstoffen is er bij zonne-energie geen verbranding nodig. De CO2-uitstoot is dus minimaal. Ze bedragen ongeveer 50 gram CO₂ per kilowattuur elektriciteit en ontstaan tijdens de productie en het transport. Ter vergelijking: de CO₂-uitstoot bij elektriciteitsproductie met bruinkool bedraagt ruim 1.000 g/kWh.

Je kunt ook zonne-energie gebruiken om een elektrische auto op te laden. Hiermee verlaagt u de CO₂-uitstoot nog verder en verbetert u uw ecologische voetafdruk aanzienlijk.

4. Minder afhankelijkheid van energieleveranciers

Met uw eigen zonnesysteem wordt u onafhankelijker van de netbeheerder. Ze wekken hun eigen elektriciteit op en gebruiken deze zoveel mogelijk in het huishouden. Met een PV-systeem kunt u 25 tot 35% van uw elektriciteitsverbruik dekken. Met een PV-systeem met opslag is zelfs een zelfvoorzieningsgraad tot 80% mogelijk. Dit heeft als voordeel dat u minder last heeft van schommelingen in de energieprijzen.

5. Prijsstabiliteit

Met een zonnesysteem wekt u elke dag elektriciteit op tegen een vaste prijs. Fossiele brandstoffen raken uitgeput, waardoor de elektriciteitsprijzen stijgen. Met een PV-systeem hoeft u zich geen zorgen te maken over stijgende elektriciteitsprijzen.

6. Duurzame en onderhoudsarme systemen

Zonne-energiesystemen hebben tegenwoordig een levensduur van minimaal 20 jaar. De gemiddelde levensduur bedraagt ongeveer 30 jaar. Bij regelmatig onderhoud is een levensduur tot wel 40 jaar mogelijk. Meestal reinigen de zonnepanelen zichzelf en heeft het PV-systeem weinig onderhoud nodig. U profiteert dus langdurig van de voordelen van zonne-energie.

7. Combinatie met andere hernieuwbare energiebronnen mogelijk

Zonne-energie kan met andere hernieuwbare energieën zoals een warmtepomp. De combinatie is niet alleen vanuit milieuoogpunt, maar ook vanuit economisch oogpunt bijzonder voordelig. Door zonne-energie te gebruiken om een warmtepomp te laten werken, worden beide systemen nog rendabeler.

8. Financiering is beschikbaar

Er zijn verschillende financieringsregelingen beschikbaar voor zonne-energie. De federale overheid stimuleert zonne-energie via belastingvrije tarieven, KfW-leningen en terugleververgoedingen. Financiering voor zonnethermische energie is verkrijgbaar via het Bundesamt für Wirtschaft und Exportkontrolle. 

9. Stijging van de waarde van het onroerend goed 

Het installeren van een zonnesysteem verhoogt de waarde van een woning. Ze zorgen voor een klimaatneutrale energieproductie, waardoor de marktwaarde van uw eengezinswoning stijgt.

Nadelen van zonne-energie

1. Hoge investering vereist

Hoewel de kosten van zonne-energiesystemen de afgelopen jaren gestaag zijn gedaald, kost een PV-systeem voor een eengezinswoning nog steeds € 10.000 tot € 18.000. Als u optionele opslag toevoegt, komen daar ongeveer € 5.000 tot € 10.000 extra kosten bij.

2. Weersafhankelijke elektriciteitsopwekking

Voor een zo hoog mogelijke opbrengst heeft zonne-energie zonnestraling nodig. Hoewel het ook bij slecht weer en in de schaduw werkt, is de opbrengst toch lager. Lichte bewolking vermindert de energieopbrengst met maximaal 60%. Bij regen en mist kan het vermogensverlies oplopen tot 90%. Alleen op zonnige dagen wordt de volledige opbrengst van zonne-energie behaald.

3. Seizoensgebonden schommelingen

In Duitsland wordt tussen maart en oktober 80% van de jaarlijkse opbrengst opgewekt met zonne-energie. In de winter ligt de elektriciteitsproductie aanzienlijk lager. U moet dus meer elektriciteit van het net afnemen om in uw dagelijkse behoeften te voorzien.

4. Veel installatieruimte nodig

Voor zonne-energiesystemen is een groot installatieoppervlak nodig. Meestal is dit alleen in beperkte mate beschikbaar in eengezinswoningen. Dit kan de installatie van een zonnesysteem lastiger maken. Er wordt intensief onderzoek gedaan om de efficiëntie van zonnecellen te verhogen, zodat zonnesystemen op termijn dezelfde hoeveelheid elektriciteit op een kleiner oppervlak kunnen opwekken.

5. Beperkte opslagmogelijkheden 

Een energieopslagsysteem slaat overtollige zonne-energie op voor later gebruik. De opslagcapaciteit is beperkt omdat de opslagtechnologie nog niet doorontwikkeld is. Hoewel er de laatste jaren aanzienlijke vooruitgang is geboekt, kan zonne-energie nog steeds slechts maximaal twee dagen worden opgeslagen.

6. Bureaucratische inspanning

Het exploiteren van een zonnesysteem wordt beschouwd als een commerciële activiteit. De meeste zonne-energiesystemen zijn sinds 1 januari 2023 vrijgesteld van belasting, maar ze moeten nog wel geregistreerd worden. U moet uw zonne-energiesysteem registreren bij de belastingdienst, het Bundesnetzagentur en de netbeheerder. 

7. Zonnecellen zijn (nog) niet recyclebaar

Zonnepanelen worden gratis afgevoerd, maar hergebruik en recycling van zonnecellen is nog niet mogelijk. Het scheiden van de zonnecellen is een uitdaging. Momenteel is het aantal afgedankte zonnepanelen beperkt, omdat ze pas in de laatste 20 jaar zijn geïnstalleerd. Prognoses gaan er echter van uit dat er in 2040 jaarlijks 27 miljoen ton fotovoltaïsch afval wordt gegenereerd. 

Wat is zonne-energie eigenlijk?

Zonne-energie is het opwekken van energie met behulp van zonnestraling. De meest gebruikte vorm van zonne-energie is fotovoltaïsch. Hierbij zetten zonnecellen zonlicht om in elektrische stroom. Een andere vorm van zonne-energie is zonnethermie, d.w.z. de opwekking van warmte-energie. Dit wordt gebruikt om water te verwarmen en/of om het verwarmingssysteem te ondersteunen.